Thiết lập môi trường lập trình

Mặc dù công việc Thiết lập môi trường không phải là thành phần của bất kỳ Ngôn ngữ lập trình nào, nhưng nó là bước đầu tiên trước khi viết một chương trình.

Khi nói đến Thiết lập môi trường, nó ngụ ý là dựa vào nó, chúng ta có thể viết được chương trình cho riêng mình. Vì vậy, chúng ta cần cài đặt những phần mềm cần thiết để viết chương trình máy tính, biên dịch và thực thi chương trình. Ví dụ, nếu bạn lướt mạng Internet, bạn cần cài đặt những thành phần sau trên máy tính của mình:

• Kết nối máy tính với Internet.
• Một trình duyệt Web như Google Chrome, Safari, Vivaldi, ... 

Ví dụ khi truy cập trang tinhocsoctrang.com như sau:

Tương tự, bạn sẽ cần cài đặt những thành phần sau để bắt đầu lập trình với bất kỳ một ngôn ngữ lập trình nào.

• Trình biên tập văn bản để viết mã nguồn chương trình máy tính
• Một trình biên dịch để chuyển mã nguồn chương trình thành ngôn ngữ máy (định dạng nhị phân).
• Một trình thông dịch để thực thi chương trình trực tiếp.

Trong trường hợp bạn không được tiếp xúc nhiều với máy tính, không thể cài đặt những chương trình cần thiết. Bạn có thể nhờ những người có chuyên môn ở xung quanh giúp đỡ thiết lập cho máy tính của bạn. Nhưng đối với bạn, quan trọng là phải hiểu chúng là gì nhé.

Trình biên tập văn bản

Một trình biên tập văn bản là một phần mềm dùng để viết mã nguồn chương trình máy tính. Bạn có thể sử dụng Notepad có sẵn trên hệ điều hành Windows hoặc có thể cài những trình biên tập thông dụng khác như:

• Notepad++
• Sublime Text
• Atom

Ví dụ, tôi đang dùng Sublime Text có giao diện như sau:

Thông thường khi bạn cài đặt những bộ IDE chuyên dụng như Visual Studio, Dev C++, Eclipse, ... thì nó đã tích hợp sẵn trình biên tập cho bạn rồi.

Trình biên dịch

Khi bạn viết chương trình sử dụng ngôn ngữ lập trình bậc cao và lưu nó vào trong một tập tin gọi là mã nguồn chương trình.

Mã nguồn mà bạn viết gần với ngôn ngữ tự nhiên của con người, những máy tính chỉ hiểu dạng nhị phân (bit 0 và 1) thôi. Vì thế, cần có một chương trình dịch từ mã nguồn bạn viết sang ngôn ngữ mà máy tính có thể hiểu và thực thi được. Nó gọi là Trình biên dịch.

Vì thế, nếu bạn viết mã nguồn trong ngôn ngữ lập trình như C, C++, Java, Pascal, ... thì bạn cần cài đặt trình biên dịch trước khi lập trình nhé. Thông thường khi bạn cài những bộ IDE chuyên dụng thì nó đã được tích hợp sẵn rồi nhé!

Trình thông dịch

Chúng ta vừa tìm hiểu về Trình biên dịch để chuyển đổi mã nguồn sang ngôn ngữ máy trước khi thực hiện.

Tuy nhiên có một số ngôn ngữ lập trình như Python, PHP và Perl, không sử dụng trình biên dịch. Thay vào đó, chúng sử dụng Trình thông dịch để đọc mã nguồn theo từng dòng lệnh và thực thi trực tiếp dòng lệnh đó.

Vì thế, nếu bạn viết chương trình bằng ngôn ngữ PHP, Python, Perl, Ruby, ... bạn sẽ cần cài đặt trình thông dịch trước khi bắt đầu bạn nhé!